طراحی حرفه‌ای وب‌سایت این شکلی نیست که شما سفارشی را دریافت کنید، طراحی وب‌سایت را انجام دهید، برای مشتری ارسال کنید و مشتری هم خیلی راحت به شما پول پرداخت کند. باید بدانید که کارهای مهم‌تری هم وجود دارد و فقط با پرسیدن است که میتوانید این کارهای مهم را با موفقیت پشت سر بگذارید.
شما به‌عنوان یک فرد خبره در طراحی سایت، قطعاً می‌دانید که برای موفقیت در این کار باید ارتباط خوبی بین خودتان و مشتری‌تان ایجاد کنید. داشتن یک درک درست از نیازهای مشتری به شما کمک می کند تا طراحی خود را بادقت و هدفمند انجام دهید. همچنین این درک درست می‌تواند به مشتریان هم کمک کند تا انتظارات درستی از همکاری با شما داشته باشند و توقعات بیجا را کنار بگذارند.
این شما هستید که به‌عنوان ارائه‌دهنده خدمات طراحی سایت باید ابتکار عمل به خرج دهید و سؤالات مناسب را در زمان مناسب بپرسید. برای اینکه ببینید چه سؤالاتی برای ایجاد ارتباط بیشتر با مشتریان مناسب است، میتوانید ادامۀ این مقاله را بخوانید. ما در اینجا 12 سؤال آورده‌ایم که وقتی می‌خواهید به کمک وبزی یک سایت برای مشتری‌تان طراحی کنید، این سؤالات را از آن‌ها بپرسید تا چیزی از قلم نیفتد.
پروژه را درک کنید
اولین گام برای اینکه پروژۀ شما به‌خوبی تکمیل شود این است که بتوانید درک درستی از پروژه پیدا کنید. برای این درک درست لازم است دو سؤال زیر را از مشتری بپرسید:
1- بودجۀ پروژه چقدر است؟
با این سؤال مهم باید بدون تعارف برخورد کنید؛ البته نباید تند بروید اما همان اول این سؤال را بپرسید و آن را به زمان دیگری موکول نکنید. اگر بودجۀ کار کم باشد، بهتر است این موضوع را همان اول کار متوجه شوید تا اینکه چند جلسه با مشتری داشته باشید و ناگهان بفهمید که خبری از بودجۀ درست و حسابی نیست.
2- جدول زمانی پروژه آماده است؟
هدف و برنامۀ پروژه‌ای که قرار است در آن شرکت کنید باید برای شما مهم باشد. برخی از مشتریان نه هدفی دارند و نه برنامۀ زمانی برای خودشان تعریف کرده‌اند. در این مواقع شما میتوانید بر اساس تجربۀ شخصی خودتان یک برنامۀ زمانی برای آن‌ها بچینید و طبق آن پیش بروید.
با کسبوکار مشتری خود آشنا شوید
بعد از اینکه به درک درستی از پروژه رسیدید، حالا وقت آن رسیده که کسبوکار مشتری خود را بشناسید. برای اینکه شناخت خوبی از کسبوکار مشتری خود پیدا کنید لازم است بدانید که او چه کاری انجام می‌دهد، مشتری ایده‌آلش کیست، چه رقبایی دارد و چه کاری را نسبت به آن‌ها متفاوت انجام می‌دهد. در ادامه تمامی این سؤال‌ها را بررسی میکنیم.
1- کسبوکار شما چه می‌کند؟
ممکن است فکر کنید که این سؤال خیلی بدیهی و ساده است و نیازی نیست که آن را از مشتری‌تان بپرسید؛ اما همیشه بهتر است که در مورد کسبوکار افراد از زبان خودشان بشنوید. با پرسیدن این سؤال مفید، اطلاعات مفید زیر را هم کسب میکنید:
- دیدگاه مشتری‌تان را نسبت کسب‌وکارش درک میکنید؛
- متوجه می‌شوید که چه چیزی برای او اهمیت دارد؛
- از طرح‌ها، ارزش‌ها و لحن کسبوکار مشتری خود با خبر می‌شوید؛
- اطلاعاتتان دربارۀ کسب‌وکارها افزایش پیدا می‌کند.
به دلایلی که در بالا گفتیم همیشه لازم است که با کسبوکار مشتری خود آشنا شوید و دربارۀ آن سؤال بپرسید. حتی در زمان‌هایی که با کسب.وکار مشتری‌تان آشنا هستید هم پیشنهاد میکنیم که از او بپرسید که کسب‌وکارش دقیقاً چه کار می‌کند؟
تصور کنید یک مشتری دارید که در محصولات چرمی خود به یک فروشگاه آنلاین نیاز دارد و شما قرار است این فروشگاه آنلاین را طراحی کنید. وقتی از او بپرسید که کسب‌وکارش چه کار می‌کند، میتوانید مواردی مثل قالب سایت، اسلایدرها و چیدمان و ستون‌ها و… را متناسب با هدف کسبوکار او طراحی کنید. با این کار نشان میدهید که اهداف مشتری‌تان برای شما مهم است و در ذهن او هم یک طراح سایت حرفه‌ای به نظر می‌رسید.
2- چه چیزی شرکت شما را از رقبا متمایز می‌کند؟
این سؤال کمک کند تا بدانید مزیت رقابتی مشتری شما نسبت به رقبایش چیست. در اینجا نباید فقط از محصول یا خدماتی که ارائه می‌کنند بپرسید؛ بلکه باید کامل و جامع نگاه کنید و موارد مختلفی مثل ارزش افزوده‌ای که ارائه می‌دهند را نیز در نظر بگیرید.
به مثال فروشگاه اینترنتی محصولات چرمی برگردیم. ممکن است صاحب این فروشگاه به شما بگوید که ارزش افزودۀ فروشگاه او تخفیفات ویژه‌ای است که روزانه روی تعدادی از محصولاتش ارائه می‌کند. دانستن این موضوع باعث می‌شود تا شما امکاناتی را در وب‌سایتش قرار دهید که تخفیفات بیشتر به چشم بیاید. ممکن است تصور کنید که این یک گام کوچک است؛ اما اینطور نیست. این کار شما می‌تواند وب‌سایت او را منحصر به فرد و مطابق با هدف آن کسبوکار کند.
همچنین باید بپرسید که این برند تازه تأسیس است یا مدت زیادی است که فعالیت می‌کند، چه تعداد کارمند دارد و نقاط ضعف و نقاط قوتشان چیست؟ با پرسیدن این سؤالات می‌فهمید که مشتریان شما چه کسانی هستند و چه اهدافی دارند.
3- رقبای شما چه کسانی هستند؟
این سؤال باید با اقداماتی از طرف شما همراه شود. وقتی که مشتری‌تان از رقبای اصلی خود می‌گوید، شما نباید بیکار بنشینید و باید بررسی کنید که آن‌ها در دنیای آنلاین چه فعالیت‌هایی دارند.
پیشنهاد وبزی: برای تحقیق این قسمت باید با بازاری که مشتری شما در آن فعالیت می‌کند آشنا شوید. علاوه بر این باید مواردی مانند طراحی وب‌سایت و تعامل در شبکه‌های اجتماعی رقبای او را نیز بررسی کنید.
پیشنهاد میکنیم این مقاله را هم مطالعه کنید: تحقیقات بازار چیست؟ چگونه تحقیقات بازاریابی انجام دهیم؟
4- مشتری ایده‌آل شما کیست؟
این درست است که شما برای مشتری خودتان کار طراحی وب‌سایت انجام میدهید؛ اما در اصل این مشتریانِ مشتری شما هستند که قرار است طراحی‌تان را ببینند و جذب سایت مشتری شما شوند. بنابراین برای اینکه در کارتان واقعاً موفق باشید، باید مشتریانِ مشتری خود و نیازهایشان را به‌خوبی درک کنید. از مشتری خود دربارۀ جمعیت، سن، جنیست و … مخاطبان هدفش بپرسید. ببینید که مشتریان او چه چیزی را دربارۀ محصول یا خدماتش بیشتر دوست دارند، انتظار دارند چه چیزی را در وب‌سایت برند پیدا کنند و چه چیزی آن‌ها را ناامید و خسته می‌کند.
پیشنهاد میکنیم این مقاله راهم بخوانید: چگونه بهترین قالب را برای سایت خود انتخاب کنیم؟ {راهنمای انتخاب قالب}
اهداف مشتری خود را بشناسید
تا اینجا با سؤالاتتان فهمیده‌اید که پروژۀ مشتری شما چه جزئیاتی دارد و کسبوکار او چه شکلی است. حالا با پرسیدن 3 سؤالی که در ادامه به آن‌ها اشاره میکنیم میتوانید بفهمید که چه در سر مشتری‌تان می‌گذرد.
1- هدف اصلی شما از داشتن وب‌سایت چیست؟
بسیاری از مشتریان شما می‌دانند که حضور در دنیای آنلاین برایشان ضروری است؛ اما تا به حال فکر نکرده‌اند که وبسایتشان قرار است چه کاری انجام دهد. برای اینکه وب‌سایتی که شما طراحی میکنید واقعاً نیازهای مشتری‌تان را برآورده کند، باید به او کمک کنید تا اهداف خودش را پیدا کند و به شما هم بگوید که چه اهدافی دارد.
شما میتوانید از مشتریان خود بپرسید که آیا هدف اصلی آن‌ها از داشتن وب‌سایت افزایش آگاهی از برند است یا آموزش به مخاطبان دربارۀ خدمات گوناگونی که این برند ارائه می‌دهد؟ علاوه بر این ممکن است هدف آن‌ها افزایش میزان فروش آنلاین یا دریافت لید (Lead) بیشتر باشد. نکته مهم اینجاست که هرچه اهداف مشتریان شما شفاف‌تر باشد، شما درک بهتری از کار پیدا میکنید و بهتر هم میتوانید آن‌ها را در طراحی وبسایتشان کمک کنید.
2- وب‌سایت شما باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
حالا که هدف مشتری شما مشخص شده، پرسیدن این سؤال که او می‌خواهد بازدیدکنندگان وب‌سایتش چه کارهایی انجام دهند راحت‌تر است. از مشتری خود بپرسید که آیا می‌خواهد بازدیدکنندگان خدمات مختلفی را به‌صورت آنلاین رزرو کنند یا قرار است که فقط مقاله بخوانند و در یک خبرنامه ثبت‌نام کنند؟
شما باید در همان مراحل اولیۀ پروژه انواع ویژگی‌هایی که مورد نظر مشتری‌تان است را بپرسید و در پروژه تعریف کنید. در غیر این صورت ممکن است وقتتان را تلف کنید و روی ویژگی‌هایی متمرکز شوید که برای مشتری شما جذابیت و اهمیتی ندارد.
3- وب سایت‌های مورد علاقۀ شما چیست و چرا به آن‌ها علاقه دارید؟
از مشتری خود بخواهید که حداقل لینک 3 وب‌سایت مورد علاقه‌اش را برای شما بفرستد و با توضیح مختصری به شما بگوید که چرا این وب‌سایت‌ها را دوست دارد. اگر هم خودتان نمونه کار دارید، به مشتری‌تان نمونه کارهای خودتان را نشان دهید و به ویژگی‌های مشترک نمونه کارهایی که او می‌پسندد دقت کنید. با این کار به‌راحتی متوجه می‌شوید که او دوست دارد چه چیزهایی در وب‌سایت خودش داشته باشد.
هشدار: به مشتری خود اطمینان بدهید که قرار نیست از وب‌سایت‌های دیگر چیزی را کپی کنید، بلکه فقط و فقط می‌خواهید از آن‌ها برای شناخت بهتر نیاز مشتری‌تان استفاده کنید.
اوضاع فعلی برند مشتری‌تان را بررسی کنید
قبل از اینکه سراغ بخش آخر برویم باید تا به اینجا به شما تبریک بگوییم که برای موفقیت در کارتان سؤال‌های دقیق و درستی از مشتری‌تان می‌پرسید.
حالا بعد از اینکه فهمیدید هدف مشتری‌تان از داشتن وب‌سایت چیست، باید بررسی کنید که آیا برند او در حال حاضر وب‌سایت دارد یا خیر. همچنین باید حضور این برند در شبکه‌های اجتماعی را ارزیابی کنید و هویت بصری آن را بشناسید.
1- آیا برند شما هم‌اکنون وب‌سایت دارد؟
اگر پاسخ این سؤال مثبت بود، همراه با مشتری تمامی قسمت‌های وب‌سایتش را بررسی کنید و در هر بخش از او بپرسید که چه اشکالاتی می‌بیند و می‌خواهد چه تغییراتی بدهد؟ این اشکالات را حتما یادداشت کنید تا فراموشتان نشود.
اگر مشتری شما از گوگل آنالیتیکس استفاده می‌کند، از او اجازه بگیرید که به داده‌هایی که این ابزار ارائه می‌کند نگاهی بیندازید. با این کار نکات خوبی مثل اینکه «بازدیدکنندگان بیشتر به چه صفحاتی علاقه دارند» یا اینکه «چه چیزی باعث می‌شود آن‌ها یک صفحه را ببندند» دستگیرتان می‌شود.
2- آیا در شبکه‌های اجتماعی فعال هستید؟
اگر مشتری شما در شبکه‌های اجتماعی فعال باشد، میتوانید میزان تعامل او و مخاطبانش در این شبکه‌ها را بررسی کنید و ببینید که چه کارهایی باعث شده تا مخاطبان تعامل بیشتری با او داشته باشند. این کارها را در زمان طراحی وب‌سایت اجرایی کنید. همچنین از مشتری خود بپرسید که آیا می‌خواهد وب‌سایتش به صفحاتش در شبکه‌های اجتماعی لینک شود یا خیر.
3- هویت بصری برند شما چیست؟
ممکن است برند مشتری شما یک هویت بصری تعریف‌شده داشته باشد که در نامه‌ها، تصاویر و پاورپوینت‌ها از آن استفاده می‌کند؛ اما چیزی دربارۀ آن به شما نگوید چون تصور می‌کند که در طراحی وب‌سایت، هویت بصری برند اهمیتی ندارد. در صورتی که شما خودتان خوب می‌دانید که این‌طوری نیست! بنابراین هر چیزی که فکر میکنید می‌تواند به درک زیبایی‌شناسی بیشتر شما نسبت به برند مشتری‌تان کمک کند را از او بخواهید.
از مشتری بپرسید که آیا هویت بصری فعلی برندش را می‌پسندد یا می‌خواهد که آن را تغییر بدهد. بعد از درک این موضوع، وقتی که برای طراحی وب‌سایت مشتری در حال انتخاب عکس و طرح‌های گرافیکی هستید باید آن‌ها را متناسب با هویت بصری برند او انتخاب کنید.
یک جمع‌بندیِ جمع‌وجور!
«لطفاً اول مشتری و اهدافش را درک کنید و بعد به سراغ طراحی وب‌سایتش بروید.» این جمله، عصارۀ تمامی آن چیزی بود که در این مقاله گفتیم. اگر مقاله را کامل نخواندید به همین جمله بسنده نکنید و لطفاً از اول تا آخر مقاله را بادقت بخوانید. هدف ما از نوشتن این مطلب این بود که بتوانید ارتباط خوبی با مشتریانتان بگیرید، پروژۀ آن‌ها را به‌خوبی درک کنید، با کسبوکار مشتریان خود آشنا شوید و ببینید که آن‌ها با داشتن سایت قرار است به کدام‌یک از اهدافشان برسند.
پیشنهاد آخر ما به شما این است که اگر به‌طور مستقیم به مشتریان خود دسترسی ندارید، به کمک سؤالات بالا یک فرم تهیه کنید، این فرم را برای مشتریانتان ارسال کنید و از آن‌ها بخواهید که به سؤالات شما در این فرم پاسخ بدهند. با این کار هم به خودشان کمک می‌کنند تا وب‌سایت جذابی داشته باشند و هم به شما کمک می‌کنند که یک نمونه کار درخشانی در رزومه‌تان ثبت کنید.
ضمناً اگر سؤال دیگری از مشتریان خود می‌پرسید که ما در این مقاله به آن اشاره نکردیم در قسمت نظرات برایمان بنویسید.
معرفی بخش طراحان سایت
درصورتی که شما هم طراح هستید و با استفاده از سایت ساز وبزی پروژه های طراحی سایت انجام میدهید، میتوانید با ارسال نمونه‌کارهای خودتان در این لینک، به لیست طراحان وبزی اضافه شوید تا مورد بررسی کارفرمایانی که مایل به سفارش سایت خود به طراح هستند، قرار بگیرید.